Chìa khóa để thoát khỏi cảm giác tụt hậu

Chỉ bằng cách ấy, chúng ta có thể tự đưa mình vào guồng quay, có khả năng hòa nhịp với những điều mới, và có thể thích nghi với những yêu cầu mới trong công việc.

Đơn giản là học tập.

Đó là điều mình đã rút ra sau khi vật vã đối phó với rất nhiều lần bị cảm giác tụt hậu bủa vây:

• Nghỉ sinh con rồi quay trở lại môi trường công sở, cảm thấy mình như người đi bộ trong khi người bon bon trên xe đạp;

• Làm việc lâu trong một ngành hẹp, tới khi muốn tìm công việc mới mà đứng ngơ ngác giữa đời, không biết nên “bán mình” ở đâu và có chỗ nào cần người như mình;

• Làm việc với các bạn trẻ hơn, thậm chí nhỏ hơn mình tới hơn chục tuổi mà quá giỏi, nhiều kỹ năng xịn sò vượt xa mình;

…

Chìa khóa để giải quyết cảm giác tụt hậu ấy hiệu quả nhất là học tập, học không ngừng. Chỉ bằng cách ấy, chúng ta có thể tự đưa mình vào guồng quay, có khả năng hòa nhịp với những điều mới, và có thể thích nghi với những yêu cầu mới trong công việc.

Vậy, câu hỏi ở đây là: Học gì và học thế nào để hiệu quả, không lan man và đảm bảo “đáng giá”?

1. Học từ sách - nhất định phải có thói quen đọc sách

Những kiến thức chọn lọc, giá trị, và đi theo xu hướng cuộc sống nhất chúng ta đều có thể tìm thấy trong sách. Có nhiều cách để chọn sách, đây là một số cách mình dùng và thấy hiệu quả:

• Tìm theo từ khóa mình quan tâm và đọc liên tục 3-5 cuốn sách nổi bật nhất trong lĩnh vực đó;

• Chọn sách theo gợi ý của những người bạn tin tưởng, yêu mến, có thể là bạn bè người thân hoặc ai đó trên Internet mà bạn đã theo dõi nội dung của họ lâu;

• Đi theo “chỉ dẫn” trong sách, nghĩa là nếu có một cuốn sách nào đó bạn thấy bổ ích, hãy tìm tên các tác giả hoặc cuốn sách được tác giả đề cập, lấy làm dẫn chứng, hoặc ở trong danh sách tài liệu tham khảo cuối cuốn sách.

Nếu bạn thường xuyên đọc sách, tự khắc các xu hướng về thị hiếu đọc, xu hướng thị trường lao động, thông tin mới về các kỹ năng đang được quan tâm… sẽ tìm tới bạn. Chắc chắn bạn không bỏ lỡ điều gì đâu.

Điều quan trọng nhất là không nên giới hạn mình trong một thể loại hoặc một nhóm tác giả nào đó. Hãy cứ mở lòng.

Mình nghiệm ra rằng, bất cứ câu hỏi hoặc vấn đề gì mình đang băn khoăn đều có câu trả lời ở một số cuốn sách.

Vấn đề là mình phải đủ kiên trì và tin tưởng, dành đủ thời gian, sự tập trung để đọc và tiếp thu kiến thức, từ đó mới tìm thấy câu trả lời cho riêng bản thân.

Thú thực, dù mua sách giấy đi nữa, mình vẫn thấy đây là cái giá rất rẻ cho tri thức, rẻ hơn bất cứ hình thức học tập nào khác. Có lúc mình cũng thấy tiếc tiền khi đặt về hết cuốn nọ tới cuốn kia, rồi cảm thấy mình đang hơi… bừa bộn, không sống tối giản lắm khi quanh nhà cứ lộn xộn sách nọ sách kia, nhưng cuối cùng vẫn phải thừa nhận tầm quan trọng của chúng.

Việc đọc sách thường xuyên khiến mình không có cảm giác tụt hậu, đứng bên “rìa” sự phát triển, và đặc biệt là không thấy bản thân già cỗi theo thời gian.

2. Học từ công việc - hãy tận dụng công việc của bạn

Mình đi làm vì thu nhập, trước hết là như vậy. Nhưng đó không phải tất cả, bởi vì sự trưởng thành và quá trình học hỏi hiệu quả nhất của mình đều từ công việc. Có mấy lý do cho kết luận này:

Một là, công việc là chỉ dẫn đáng tin nhất cho câu hỏi: Bây giờ mình cần học gì tiếp? Chỉ cần nhìn vào những người giỏi hơn mình, làm chức vụ cao hơn hoặc xử lý được công việc khó hơn, người trẻ hơn và năng động hơn… Họ học gì? Họ có gì mà mình nên có? Mình muốn đạt được trình độ như họ ở khía cạnh nào? Nếu mình biết thêm kiến thức gì hoặc ngoại ngữ gì là có thể làm được nhiều việc hơn cho công ty?… Không cần đi xa, chỉ nhìn quanh công việc hàng ngày, bạn sẽ nhận ra những gì mình cần học.

Hai là, thời gian chúng ta dành cho công việc chiếm phần lớn trong hai tư giờ mỗi ngày. Ít nhất là tám tới mười tiếng, tức là khoảng hơn 1/3 thời gian. Nếu không đào sâu vào công việc và tìm kiếm các cơ hội học tập, chẳng phải sẽ rất lãng phí hay sao?

Ba là, công việc là nơi chúng ta có nhiều mối quan hệ nhất, gặp nhau mỗi ngày. Hầu hết với các câu hỏi, băn khoăn về chuyên môn, kỹ năng, bạn đều có cơ hội để hỏi đồng nghiệp của mình. Rất dễ để tiếp xúc với họ, tìm hiểu về hành trình của họ, và xin họ những lời khuyên. Chuyên gia không ở đâu xa, quanh bạn mỗi ngày đã có rất nhiều chuyên gia rồi.

3. Học ngoại ngữ - không bao giờ thừa

Mỗi khi mình có một khoảng thời gian trống không biết học gì, mình đều dành để học ngoại ngữ. Chính suy nghĩ này đã giúp mình từ từ bồi đắp kỹ năng tiếng Anh. Mình vẫn nói kiểu “tiếng Anh bồi”, vẫn viết những đoạn không hoàn hảo, nhưng vậy là tiến bộ vô cùng so với trước đây rồi, chỉ nhờ chưa bao giờ quên học ngoại ngữ.

Có lúc mình học mà cũng chưa biết liệu có mang lại cơ hội công việc hoặc thu nhập tốt hơn không, chỉ học với một niềm tin rằng ngoại ngữ hẳn luôn là điều cần thiết. Thế rồi sau này, thị trường lao động đã cho mình sự xác nhận về điều đó. Cùng một việc chuyên môn, người có tiếng Anh và không có tiếng Anh luôn được xét vào các dải lương khác nhau.

Tiếng Anh mang tới cho mình những cơ hội mà mình biết sẽ chẳng bao giờ với tới được nếu vẫn ở trình độ bập bẹ như trước kia.

Gần đây mình bắt đầu với ngoại ngữ thứ hai là tiếng Trung. Dù bạn chọn thứ tiếng nào mình nghĩ cũng đều ổn cả. Miễn là chúng ta cam kết dành thời gian theo đuổi nó. Thành thật mà nói, công việc hiện tại của mình chỉ đòi hỏi tiếng Anh là khá đủ rồi, không yêu cầu tiếng Trung. Nhưng mình vẫn học, học vì tương lai, về một ngày nào đó biết đâu ngoại ngữ ấy sẽ mang lại cho mình một cơ hội tốt thì sao?

Không chỉ dành cho công việc, thành thạo ngoại ngữ giúp mình tự tin hơn rất nhiều trong cuộc sống, khiến mình cảm thấy tâm trí được mở rộng, và ham tìm hiểu về những nền văn hóa khác hơn.

Người ta thường bảo:

Biết thêm một ngoại ngữ là sống thêm một cuộc đời.

Mình cũng muốn trải nghiệm cảm giác ấy. Thực ra, biết tiếng Anh thôi là mình đã đôi lần có được cảm giác hạnh phúc ấy rồi. Vì thế, mình sẽ tiếp tục bồi đắp tiếng Anh, và dành tâm sức cho cả tiếng Trung nữa. Ai mà biết được, hai ngoại ngữ này rồi sẽ đưa mình tới đâu trong cuộc đời?

Quan trọng nhất là, chỉ cần có ngoại ngữ, bỗng dưng bạn sẽ bớt đi rất nhiều cảm giác mình đang bị tụt lại. Mỗi khi mình tải về một cuốn sách tiếng Anh và đọc, khi mình bật một chương trình thực tế nào đó mà không dùng phụ đề, khi mình vô tình trò chuyện với người ngoại quốc ở sân bay hay bất cứ đâu, mình đều cảm thấy vui lắm vì chí ít mình cũng đã cố gắng trèo lên khỏi cái giếng nhỏ với vùng trời con con quen thuộc trên đầu.

—

Bạn thân mến,

Khi đứng trước một việc khó và “vật vã” mãi không hoàn thành được, hoặc được giao nhiệm vụ mà rồi thất bại, mình cũng không có cảm giác hoảng hốt và sợ hãi như trước đây từng có, khi thấy mình bơ vơ và lạc lõng giữa dòng chảy trôi của cuộc sống. Tất cả mọi người đều giỏi, đều tiến về phía trước trong khi mình vẫn giậm chân tại chỗ. Mà thực ra, đó chính là tụt hậu.

Học tập, chính là cách mình có thể chủ động, đơn giản nhất, hiệu quả nhất để buộc bản thân tiến về phía trước.

Mình tin vào sức mạnh của giáo dục, và thực tế đã được hưởng chút ít thành quả từ niềm tin ấy rồi. Vì thế, mình sẽ tiếp tục. Còn bạn thì sao?